با عنایت به تضاد ماهوی و هویتی انقلاب اسلامی با نظام سلطه و مقابله با توطئه‌های استکبار جهانی، آمریکا همواره به عنوان دشمن ملت ایران و حامی و پشتیبان اصلی رژیم طاغوت قبل از انقلاب ایفای نقش نموده و پس از انقلاب شکوهمند اسلامی نیز با انواع تهدیدات سخت، نیمه‌سخت و نرم، درصدد ساقط نمودن نظام جمهوری اسلامی بوده و انواع فشارهای سیاسی و تحریم‌های فلج‌کننده را علیه دولت و ملت ایران اعمال نموده است.

این مساله، بیانگر این واقعیت است که امریکا هرگز استقلال سیاسی و حاکمیت ملی ایران را در چارچوب حق تعیین سرنوشت، به رسمیت نشناخته و هنوز هم در حال و هوای ماه عسل قبل از انقلاب با رژیم شاه به سر می‌برد. در این میان شناسایی و معرفی چهره واقعی امریکا برای ملت ایران و سایر ملل استقلال‌طلب و آزادی‌خواه جهان و در عین حال، کسب دستاوردهای بزرگ تاریخی و حماسه‌آفرین ایران اسلامی، یکی از حلقه‌های مفقوده‌ی تحقیق و پژوهش علمی در چارچوب علم نافع است.

مساله‌ی اصلی این پژوهش این است که نظام سیاسی امریکا چه راهبردها و سیاست‌های استعماری را اعم از نفوذ و سلطه علیه ملت ایران و انقلاب اسلامی به کار بسته و در مقابل، ملت ایران با مقاومت فعال و اسلامی خود به چه الگوها، دستاوردها و پیشرفت‌هایی در عرصه‌های مختلف داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی دست یافته است. در همین راستا کتاب دانشنامه ایران و آمریکا حماسه مقاومت در عرصه فرهنگی اجتماعی - جلد پنجم، اثر حسین ظفری، سیدمحمدصالح بهشتی‌نژاد، سجاد رستمی‌پور و سیامک باقری؛ در نظر دارد به بررسی و تحلیل بحران‌ها، چالش‌ها و معضلات فرهنگی و اجتماعی در چهل سال نخست انقلاب شکوهمند اسلامی بپردازد و برخلاف برخی تحلیل‌ها و مطالب ارائه شده درباره روی‌گردانی اکثریت جوانان و اقشار مختلف از ارزش‌ها، هنجارها و ایدئولوژی متأثر از انقلاب اسلامی، با تحلیل روند تحولات پس از انقلاب اسلامی، به این موضوع بپردازد که چگونه با وجود بحران‌هایی که هر یک از آنان می‌توانست یک نظام سیاسی مستقر را به سقوط کشاند، نظام جمهوری اسلامی ایران، پرقوت به حیات خود ادامه داده و به صورت کاملا زنده و پویا، از تداوم و استمرار ارزش‌ها و آرمان‌های خویش، سخن گوید. آن‌چنان که اکنون طی تلاشی سترگ برنامه‌های چهل ساله با عنوان گام دوم انقلاب برای ادامه‌ی حیات ارائه می‌کند.

گزیده کتاب دانشنامه ایران و آمریکا: نیم قرن حماسه مقاومت (جلد پنجم)

قائم مقامی منتظری
آیت‌الله منتظری برای نیروهای انقلابی به عنوان شخص دوم انقلاب و رهبری پس از امام از همان ابتدای پیروزی انقلاب پذیرفته شده بود. این مسئله در سال 64 با تصویب خبرگان رهبری به عنوان تعیین مصداق برای رهبری آینده، رسمیت پیدا کرد. این مصوبه به معنای تعیین قائم‌مقام برای امام نبود، ولی عنوان قائم‌مقام برای وی تثبیت شد.
مسئلۀ منتظری دو وجه دارد. یک وجه، فقدان صلاحیت او برای مداخله در کار سیاسی و پذیرش مسئولیت سنگین رهبری است. وجه دوم، اقدام‌هایی است که خود او یا گروه حاکم بر بیتش، علیه مصالح انقلاب و کشور مرتکب شدند و نیازمند برخورد و پیشگیری بود.

فقدان صلاحیت رهبری
ویژگی بی‌توجهی یا ناتوانی در محاسبه‌گری و تدبیر در آقای منتظری از زمان مبارزات انقلابی برای مبارزان آشکار بود. بنابراین در بسیاری از مسائل، او را از اخبار و مطالب محرمانه بی‌خبر نگه می‌داشتند تا از افشای برنامه‌های مبارزاتی جلوگیری شود. ولی متأسفانه عموما نسبت به این مسئله اغماض می‌شد و بر توانایی‌های علمی و ویژگی‌های اخلاقی وی تأکید می‌شد.. .