ماهیت قیام حسینی

معرفی کتاب ماهیت قیام حسینی

کتاب ماهیت قیام حسینی،‌ فصل سوم کتاب حماسه حسینی اثر استاد شهید مطهری است که به علت جذابیت مطالب آن و درخواست‌های مکرر علاقه‌مندان آثار استاد شهید، به صورت مستقل نیز چاپ شده است. مطهری در سال ۱۳۵۶ش، در سخنرانی‌هایی تحت عنوان «مسئلۀ شناخت» در سه جلسه‌ای که مصادف با شب‌های تاسوعا و عاشورا بود، این سخنرانی را ارائه نمود. وی نهضت امام حسین را چند ماهیتی دانسته و سه عامل تقاضای بیعت، دعوت مردم کوفه و مساله امر به معروف و نهی از منکر را عوامل این نهضت بیان می‌کند.

گزیده کتاب ماهیت قیام حسینی

یکی از عوامل که به یک اعتبار (از نظر زمانی) اولین عامل است، عامل تقاضای بیعت است. امام حسین در مدینه است. معاویه قبل از مردنش ـ که می‌خواهد جانشینی یزید را برایخود مسلّم کند ـ می‌آید در مدینه، می‌خواهد از امام بیعت بگیرد. آنجا موفق نمی‌شود. بعد از مردنش یزید می‌خواهد بیعت بگیرد.

بیعت کردن یعنی امضا کردن و صحّه گذاشتن نه تنها روی خلافت شخص یزید بلکه همچنین روی سنتی که معاویه پایه‌گذاری کرده است که خلیفه پیشین خلیفه بعدی را تعیین کند، نه اینکه خلیفه پیشین برود، بعد هم جانشین او را تعیین کنند یا اگر شیعه بودند به نصّی که از طرف پیغمبر اکرم رسیده است عمل کنند؛ نه، یک امری که نه شیعه می‌گوید و نه سنّی: خلیفه‌ای خلیفه دیگر را، پسر خودش را به عنوان ولیّ عهد المسلمین تعیین کند. بنابراین، این بیعت تنها امضا کردن خلافت آدم ننگینی مانند یزید نیست؛ امضا کردن سنتی است که برای اولین بار وسیله معاویه می‌خواست پایه‌گذاری بشود.