زندگی نامه، اندیشه و آثار محمد داراشکوه

معرفی کتاب زندگی‌نامه، اندیشه و آثار محمد داراشکوه

کتاب زندگی‌نامه، اندیشه و آثار محمد داراشکوه نوشته حسین‌ علی‌جعفری، محمدرضا دهقانی‌زاده می‌باشد و انتشارات حکمت و عرفان آن را به چاپ رسانده است.

محمد داراشکوه (1069- 1024هـ .ق) ملقب به شاه بلنداقبال فرزند چهارمین پادشاه سلسلة گورکانی هند از نویسندگان و عارفان بزرگ هند، مذهبش حنفی و پیرو سلسلة قادریه بود و وی را قطب وقت می­دانستند. وی سعی داشت با تکیه بر نظریة وحدت وجود و مطالعة آثار هندویی بین دین اسلام و آیین هندویی تطبیق ایجاد کند. او در رسالة حق­نما راه­های سیر و سلوک و عرفان را به زبان ساده بیان کرد. نظریات عرفانی وی را می­توان به سه دسته تقسیم کرد: ضرورت اولیاء الله، ضرورت مرشد و شیخ، ترقی و کمال صوفی و وحدت وجود/ توحید ادیان.

آثار وی به زبان فارسی است و می ­توان آن ها را به دو دسته تقسیم کرد: آثاری که حاصل مطالعه وی در عرفان اسلامی است به نام­های سفینة­الاولیاء، سکینة­الاولیاء، رساله حق­نما، حسنات­العارفین و آثاری که در آن ها با مطالعات هندویی به تطبیق اسلام و آیین هندویی پرداخته است: مجمع­البحرین، ترجمة جوگ بشست، سرّ اکبر، اپنکهت مندوک، نادرانکات (مکالمه بابا لعل و داراشکوه) و دیگر آثار.

افکار داراشکوه با مخالفت عارفان نقشبندیه روبه­رو شد و برادرش اورنگ­زیب به اتهام کفر و الحاد دستور کشتن وی را صادر کرد. 

گزیده کتاب زندگی‌نامه، اندیشه و آثار محمد داراشکوه

در وی شهاب‌الدین محمد معروف به شاه‌جهان و ملقب به صاحبقران بود. مادر داراشکوه ارجمند بانو، دختر آصف خان، پادشاه ایران و نوهٔ میرزا غیاث‌بیگ تهرانی بود. نامش ممتاز محل، ملقب به مهد علیا، زنی زیبا و هنرمند بود و شاه‌جهان علاقهٔ خاصی به وی داشت.

وی در سال ۱۰۴۰ هـ. ق در برهانپور درگذشت و شاه‌جهان از مرگ وی بسیار متأثر شد و تصمیم گرفت آرامگاهی با عظمت از سنگ مرمر سفید در کنار رودخانهٔ جمنا برایش بسازد. به این منظور معماران، بنّایان، مهندسان، حجاران، نجاران و دیگر صنعتگران ماهر را از جاهای دور و نزدیک هند و ایران فراخواند و بنای تاج محل را که اکنون زیباترین و نفیس‌ترین بناهای تاریخی هند است، بنیاد نهاد. اکنون این بنا موردبازدید گردشگرانی که به آگره می‌روند، قرار می‌گیرد.