صفحات کتاب

کنگره

دیویی

کتابشناسی ملی

شابک

سال نشر

<h2>معرفی کتاب حلقه مفقوده در تولید علم در حوزه های علمیّه</h2>
کتاب حلقه مفقوده در تولید علم در حوزه های علمیّه نوشته علیرضا پناهیان می باشد و نشر بیان معنوی آن را به چاپ رسانده است.هنر&laquo;بیان و فن خطابه&raquo; برای تأثیر در مخاطب کافی نیست، و ایجاد انگیزه در مخاطب نیازمند دانش بلکه دانش&zwnj;هایی است که کمتر در حوزه های علمیّه به آن ها اعتنا می&zwnj;شود.
کتاب حلقه مفقوده در تولید علم در حوزه های علمیّه درباره یک نقص عمده در جریان تولید علم در حوزه علمیّه است؛ علمی که عهده&zwnj;دار تبیین &laquo;چگونگی ایجاد انگیزه برای انواع رفتارهای متدینانه در مخاطب&raquo; باشد.
&laquo;ایجاد انگیزه در مخاطب&raquo; علاوه بر &laquo;هنر بیان و مهارت&zwnj;های تبلیغی&raquo; _که تاحدی در حوزه&zwnj;های علمیه به آن پرداخته شده است_ نیازمند دانش، بلکه دانش&zwnj;هایی است که کمتر به آن&zwnj;ها اعتنا می&zwnj;شود. متن پیش&zwnj;رو به تبیین نقش برجستۀ &laquo;علم ایجاد انگیزۀ دینداری&raquo; در تبلیغ دین می&zwnj;پردازد و راهکارهایی را برای تولید آن ارائه می&zwnj;دهد و از کاستی&zwnj;های موجود در این زمینه سخن می&zwnj;گوید. این بحث که در دهۀ 80 توسط استاد پناهیان در مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه&zwnj;ها و مرکز آموزش&zwnj;های تخصصی تبلیغ مطرح شده است، اکنون پس از تنظیم و تکمیل توسط مؤسسۀ بیان معنوی، در اختیار خوانندگان محترم قرار می&zwnj;گیرد.
<h2>گزیده کتاب حلقه مفقوده در تولید علم در حوزه های علمیّه</h2>
تبلیغ؛ علم یا مهارت؟&nbsp;
امروزه تا از تبلیغ در حوزه&zwnj;های علمیه سخن به میان می&zwnj;آید، ابعاد مهارتی که نقش بسیار اندکی در تأثیرگذاری بر مخاطبان و تربیت عمیق آن&zwnj;ها دارد به ذهن عموم اهالی حوزه می&zwnj;رسد. درحالی&zwnj;که تبلیغِ یک حقیقت، بیشتر وابسته به حقانیت آن است و این تبلیغ باطل است که بیشتر وابسته به مهارت&zwnj;های تبلیغی و قدرت تزئینی مبلّغ باطل است. همچنان که به فرمودۀ خداوند متعال این ابلیس است که در مقام تبلیغ باطل مجبور به تزیین است. معنای اینکه خداوند ایمان را در قلب مؤمنان تزیین می&zwnj;کند، تجلی زیبایی حقیقی ایمان توسط خداوند است، نه تزیین تقلبی آن؛ این زیبایی متناسب با زیبایی&zwnj;های فطری روح انسانی است که توسط خداوند در اوج زیبایی و زیباپسند آفریده شده است.
در واقع خداوند پرده از زیبایی ایمان برمی&zwnj;دارد، نه آنکه آن را علی&zwnj;رغم نازیبا بودن زیبا جلوه دهد. و این همان کاری است که یک مبلّغ دین نیز باید انجام دهد. ذوق و هنر مبلّغ باید اولاً در خدمت درک و ثانیاً نشان دادن زیبایی دین باشد؛ و الا دین نیازی به تزیین ندارد. توجه به تبلیغ از حیث محتوایی (نه مهارتی) امری است که در حوزه&zwnj;های علمیه مغفول بوده و تاکنون مورد اهتمام نبوده است. این نقیصه باید به&zwnj;عنوان یک کمبود مهم و اساسی مورد توجه نظام آموزشی و پژوهشی حوزه قرار گیرد. حوزه باید بتواند علم لازم برای &laquo;تأمین محتوای تبلیغ&raquo; که مبتنی بر &laquo;علم ایجاد انگیزه&raquo; است، را تولید کرده و در اختیار مبلغین قرار دهد. به همین دلیل مسئلۀ اصلی در این مجال نحوۀ تولید محتوا برای تبلیغ است و اینکه حوزه&zwnj;های علمیه چگونه دانش&zwnj;آموختگان خود را از نظر علمی و محتوایی برای انجام این رسالت خطیر آماده می&zwnj;کنند. آیا می&zwnj;توان ادعا کرد توجه کافی به امر تبلیغ در حوزۀ علمیه، در مقام آموزش و پژوهش، آن هم از نظر محتوایی نه روشی، صورت می&zwnj;گیرد؟ چه دانش&zwnj;هایی برای توانمندسازی مبلّغ در تولید محتوا و یا در برنامه&zwnj;ریزی محتوایی(نه روشی) تبلیغ لازم است؟
تولید علم برای عمل&nbsp;
در حوز&zwnj;ه&zwnj;های علمیه دو نوع فعالیت علمی به&zwnj;خوبی صورت می&zwnj;گیرد. فعالیت نخست، تولید &laquo;علم برای عمل&raquo; است. این فعالیت بیشتر در جریان فقه به معنای خاص کلمه صورت می&zwnj;گیرد. آنچه در این بخش تولید می&zwnj;شود، با هدف بیرون آوردن مکلّفین از حیرت در مقام عمل است و صرفاً برای کسانی به&zwnj;عنوان برنامه&zwnj;ای عملی قابلیت ارائه و کارایی دارد که خودشان نوعاً از ایمان و انگیزۀ کافی برخوردار &zwnj;باشند. هرچند در همین زمینه نیز کاستی&zwnj;های جدی به چشم می&zwnj;خورد؛ مانند تولید علم برای عمل در حوزۀ نظامات اجتماعی، که اخیراً با عنوان &laquo;فقه نظام&raquo; در حوزه&zwnj;های علمیه مورد توجه قرار گرفته است و می&zwnj;تواند امیدی برای شکوفایی علمی در این زمینه باشد. نمونۀ دیگر، کاستی در زمینۀ تولید علم برای عمل در حوزۀ &laquo;سبک زندگی&raquo; است. متأسفانه بسیاری از جزئیات سبک زندگی به&zwnj;عنوان &laquo;منطقة الفراغ&raquo; مورد بی&zwnj;اعتنایی قرار گرفته است. درحالی&zwnj;که دیگران به&zwnj;شدت در حال برنامه&zwnj;ریزی برای سبک زندگی مردم هستند، ما بیشتر تماشاگر از دست رفتن فرصت&zwnj;ها در سبک زندگی هستیم. واقعیت آن است که تأثیرات فراوانی که مردم از سبک زندگی غلط غربی می&zwnj;پذیرند، به&zwnj;مرور موجب &laquo;عدم تحمل دین و دینداری&raquo; و &laquo;از بین رفتن بستر فهم و درک بخشی از حقایق دین&raquo; می&zwnj;شود. دانش&zwnj;هایی که برای تولید &laquo;علم برای عمل&raquo; یعنی فقه به معنای خاص آن در حوزه&zwnj;ها آموزش داده می&zwnj;شوند، بعضاً در تولید محتوای تبلیغ نیز قابل استفاده&zwnj;اند؛ دانش&zwnj;هایی مانند ادبیات، منطق و اصول. اما ارتباط این علوم با تولید محتوای تبلیغ به عهدۀ خود طلاب و فضلای محترم گذاشته شده است. همچنین تدریس و تمرین خاصی برای آموختن نحوۀ به&zwnj;کارگیری این دانش&zwnj;ها در مقام تولید محتوای تبلیغ نیز وجود ندارد. ضمن آنکه علم بسیار ارزشمند &laquo;اصول&raquo; نیز کاستی&zwnj;هایی برای تولید محتوای مورد نیاز تبلیغ دارد، که باید به تکمیل آن همت گماشت.

کتابخوان و فروشگاه کتاب

نظرات کاربران و نقد و بررسی حلقه مفقوده