صفحات کتاب

کنگره

دیویی

کتابشناسی ملی

شابک

سال نشر

<h2>معرفی کتاب عقل شیعی و عقل نواعتزالی</h2>
<p><strong>کتاب عقل شیعی و عقل نواعتزالی: مجموعه مقالات جریان&zwnj;شناسی و نقد اعتزال&zwnj; نو (جلد پنجم)</strong> به کوشش محمد عرب&zwnj;صالحی توسط انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به چاپ رسیده است.</p>
<p>شناخت جریان&zwnj; اعتزال نو، نقد علمی و روشمند اندیشه&zwnj;&zwnj;های آنان در حوزه&zwnj;هایی چون فلسفه دین، حقوق، علوم قرآنی، نقد شخصیت&zwnj;های محوری این جریان در پنج جلد کتاب منتشر شده است. از قرن نوزدهم جریانی که می&zwnj;توان آن را &laquo;اعتزال&zwnj; نو&raquo; نامید با گرایش به اندیشه&zwnj;های معتزله تاریخی، برخی نظرات متکلمان معتزلی را احیا کردند.</p>
<p>این گروه در جهان عرب بیشتر به &laquo;الاعتزال الحدیث&raquo; و &laquo;&zwnj;المعتزلة الجدد&raquo; معروف است. گرچه معتزلیان جدید، درخاستگاه و منشأ پیدایش، عقل&zwnj;گرایی و بسیاری از مبانی کلامی، با معتزلۀ قدیم اشتراکات و تشابهاتی دارند، اما در تعریف عقل، نوع &nbsp;نگاه به دین و نصوص دینی و همچنین حوزۀ مسائلی که درگیر با آنند، از اساس متفاوت با معتزله تاریخی است.</p>
<p>این جریان امروزه بسیاری از کرسی&zwnj;های تدریس و تبیین دین اسلام در دانشگاه&zwnj;های کشورهای اسلامی و غربی را در دست دارند؛ بنابراین اصل شناخت این جریان&zwnj;، نقد علمی و روشمند اندیشه&zwnj;&zwnj;های آنان در حوزه&zwnj;هایی چون فلسفه دین، حقوق، علوم قرآنی، نقد شخصیت&zwnj;های محوری این جریان &nbsp;و همچنین مقایسه عقل وحیانی با عقل نواعتزالی یا همان عقل خودبنیاد، می&zwnj;تواند از موضوعات مهم عصر حاضر در مجامع علمی باشد.</p>
<h2><strong>معرفی مجموعه مقالات&zwnj;جریان&zwnj;شناسی و نقد اعتزال&zwnj; نو</strong></h2>
<p>عناوین مجموعه پنج&zwnj;جلدی مقالات&zwnj;جریان&zwnj;شناسی و نقد اعتزال&zwnj; نو به شرح ذیل است:</p>
<p>&nbsp;جلد اول با عنوان جریان&zwnj;شناسی اعتزال نو&nbsp;<br>جلد دوم با عنوان اعتزال نو و مسائل فلسفه دین اسلامی<br>جلد سوم با عنوان اعتزال نو و اندیشه&zwnj;های حقوقی، علم دینی و ...<br>جلد چهارم با عنوان چالش با ابوزید&nbsp;<br>جلد پنجم با عنوان عقل شیعی و عقل نواعتزالی</p>
<h2>درباره کتاب عقل شیعی و عقل نواعتزالی</h2>
<p>کتاب عقل شیعی و عقل نواعتزالی طی ده فصل به موضوع عقل شیعی پرداخته است؛ مقاله اول با عنوان کارکرد و کاربرد عقل در باب دین در دو بخش به این مقصود نایل گردیده است.</p>
<p>بخش اول با عنوان ادراک پیش انگاره&zwnj;های &nbsp;ضرورت دین و شانزده زیر مجموعه مختلف و متمایز، بخوبی و دقیق از این عهده برآمده است و بخش دوم با عنوان شرح کارکردهای اختصاصی عقل در تحقیق و تحقق هریک از حوزه&zwnj;های دین و در سیزده ریزعنوان به تفصیل این کارکردها پرداخته است. این مقاله در آخر اشاره&zwnj;ای به چالش&zwnj;های کارکرد عقل در باب دین نموده است.</p>
<p>مقاله دوم با عنوان تلازم حکم عقل و شرع ضمن طرح براهین عقلی و نقلی به اثبات این قاعده نموده است.</p>
<p>مقاله سوم با عنوان جایگاه عقل در فقه امامیه پس از مفهوم شناسی مفصل در سه گفتار به تشخیص هویت و عینیت های مدرکات عقل و گسست آن از غیرعقل، گونه شناسی کارگردهای عقل در فقه و آسیب شناسی کارایی عقل در استنباط پرداخته است.</p>
<p>مقاله چهارم با عنوان چیستی و کارکردهای عقل در حکمت اسلامی ضمن بیان چیستی عقل، اقسام عقل، تبیین کارکردهای عقل مطابق آیات و روایات کارکردهای عقل در حکمت اسلامی و بیان اقوال حکما در کارکردهای عقل این موضوع را به انجام رسانده است.</p>
<p>مقاله پنجم با عنوان کارکردهای عقل عملی در اصول فقه شیعه به حوزه دیگری از کارکردهای عقل می&zwnj;پردازد و به دوازده قاعده اصولی اشاره کرده که مبتنی بر عقل عملی می&zwnj;باشد.</p>
<p>مقاله ششم با عنوان عقل و علم و تعامل آنها در منظومه معرفتی شیعه با رویکردی دیگر به مسئله عقل می&zwnj;پردازد و آن رابطه عقل و علم در منظومه معرفتی شیعه است.</p>
<p>مقاله هفتم با عنوان نسبت بین منابع معرفتی معتبر از دیدگاه آیت&zwnj;الله جوادی&zwnj;آملی به فرآیند درست و بجا از عقل و نقل را مطابق انظار آیت&zwnj;الله جوادی&zwnj;آملی تبیین می&zwnj;نماید.</p>
<p>مقاله هشتم و نهم عهده&zwnj;دار نقد دیدگاه یکی از اشخاص محوری اعتزال نو محمد ارکون درباره عقل است. عناوین این دو مقاله نقد نگاه تطبیقی محمد ارکون به عقل اسلامی و عقال غربی و نقد و بررسی آسیب&zwnj;های عقل دینی از منظر محمد ارکون است.</p>
<p>و در نهایت مقاله دهم با عنوان حکم عقل و اخلاق به ضرورت عدالت به&zwnj;عنوان قاعده فقهی این قاعده به نقد کشیده شده و رد می&zwnj;شود.</p>
<h2>گزیده کتاب عقل شیعی و عقل نواعتزالی</h2>
<p>قرآن خرد را ملاک انسانیت می&zwnj;داند و خردورزی را شرط صحت اطلاق این عنوان می&zwnj;انگارد. پاره&zwnj;ای از آیات به تلخی و تندی کسانی را که نمی&zwnj;اندیشند و به حکم خرد بی&zwnj;اعتنایند، نکوهش و سرزنش می&zwnj;کند و ترک خردورزی را موجب تنزل آدمی از شأن انسانی قلمداد می&zwnj;کند:</p>
<p>انّ شرالدوّاب عندالله الصم البکم الذین لایعقلون: همانا بدترین جنبدگان به نزد خدا، کران و گنگانند (از شنیدن و گفتن حق) که خرد را کار نمی&zwnj;بندند (انفال: 22).</p>

عقل شیعی و عقل نواعتزالی

محمد عرب صالحی

<h2>معرفی انتشارات سازمان پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی</h2>

<p>پس از پشت سر گذاشتن جنگ تحمیلی و بعد از آن که کم کم فضا برای ظهور و بروز اندیشه های فکری متفاوت آزاد شد. از طرفی ذهن هایی که تاکنون درگیر جنگ و حوادث آن بودند مجال تحقیق و تفکر یافتند و از سوی دیگر دشمن که در عصر پیکار سخت افزاری راه به جایی نبرده بود رو به عرصه فرهنگی آورد. ایجاد شبهات، تهیه مطالبی با محتوای زرد توسط دست&zwnj;های نفوذ در داخل کشور از یک سو و لزوم کار و تلاش در عرصه&zwnj;های مختلف فرهنگی نظری آسیب&zwnj;شناسی فرهنگی، حفظ فرهنگ ملی و مذهبی، تلاش در عرصه پاسخگویی به شبهات و تولید محتوای مناسب برای خوراک فکری اقشار تحصیلکرده و اهل مطالعه از سوی دیگر لزوم تشکیل موسسات فرهنگی همسو با انقلاب را بسیار نمایان ساخت.<br />
حسب الامر فرمایش رهبر بزرگ انقلاب در راستای فعالیت سالم فرهنگی آقای علی اکبر رشاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی را به عنوان نهاد علمی فکری دانشگاهی حوزوی با اهداف نظریه پردازی و نوآوری علمی در جهت توسعه و تعمیق معرفت دینی، بسط مطالعات راهبردی و کاربردی گره گشا در قلمرو حکمت و اندیشه دینی و فرهنگ و معارف اسلامی، تعمیق و تحکیم بنیادهای معرفتی گفتمان فکری انقلاب اسلامی، رفع نیازهای نظری جمهوری اسلامی زمینه نظامات اجتماعی رفتاری اسلام، ارائه الگوی مناسب اسلامی ایرانی، فعالیت در حوزه دین پژوهی فرهنگ و اندیشه و نظامات اسلامی ناظر بر نیازها و نظریه های نوپدید در سال 1373 تاسیس کرد. چند موسسه وابسته از جمله مرکز مطالعات پیشرفت و تمدن، مرکز رشد و نوآوری علوم انسانی اسلامی و کانون اندیشه جوان برای تحقق اهداف مشخص شده در اساسنامه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با وی همکاری می&zwnj;کنند. دفتر و فروشگاه مرکزی سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در تهران است اما این سازمان درشهر مقدس قم هم دارای دفتر و فروشگاه ارائه محصولات می&zwnj;باشد.<br />
این پژوهشگاه دارای شخصیت حقوقی مستقل و در حکم نهاد عمومی و غیر دولتی فعالیت می کند و شامل چهار پژوهشکده در حیطه های فرهنگ و مطالعات اجتماعی، دانشنامه نگاری دینی، نظام&zwnj;های اسلامی، حکمت و دین پژوهی است که هرکدام از این پژوهشکده های شامل چند گروه علمی با عناوین مختلف هستند و اهداف و برنامه های خاصی را دنبال می&zwnj;کنند و تولیدات محتوایی متناسب با نیاز جامعه و مسائل روز در حیطه های مختلف تهیه می نمایند. سازمان انتشارات قسمتی از موسسه است که وظیفه چاپ و انتشار محتواهای تولید شده را به عهده دارد.</p>

<h2>آدرس دفتر مرکزی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی</h2>

<p>تهران، خیابان شهید بهشتی، تقاطع اتوبان مدرس، پلاک56<br />
تلفن: 02188503341</p>


سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

وزن

تعداد صفحات نسخه دیجیتال

کتاب

اسلام و معارف

دین پژوهی

مجموعه مقالات جریان شناسی و نقد اعتزال نو (جلد پنجم)

کتابخوان و فروشگاه کتاب

نظرات کاربران و نقد و بررسی عقل شیعی و عقل نواعتزالی